ปฎิทินกิจกรรม การบำรุง ดูแล อินทผลัมผลสดในประเทศไทย 

มกราคม
              เริ่มต้นปีที่สำคัญมากๆ ด้วยการ ตัดแต่งก้านใบเก่า ๆ ด้านล่าง ของทรงพุ่มออก (ก้านที่ตาย เหี่ยว) ตลอดจนก้านผล ก้านช่อดอกเก่า จากปีที่แล้ว ออกให้หมด ตัดแต่ง เงี่ยงหนามแหลมออกจากก้านใบ เพื่อรอเตรียมการผสมเกษรในเดือนถัดไป โดยใช้ มีดขอ กรรไกรตัดกิ่ง เลื่อย และต้องมั่นใจว่า สวมใส่ชุดรัดกุม ถุงมือ เสื้อแขนยาวหนา เพื่อป้องกันเงี่ยงหนามอันแหลมคมทิ่งแทงเอาได้ ตรวจสอบระบบชลประทาน ระบบน้ำ ท่อน้ำต่างๆให้พร้อม  ต้องมีอ่างเพียงพอหรือเขื่อนรอบลำต้นเพื่อให้แน่ใจว่า การให้น้ำเพียงพอที่จะอยู่ในพื้นที่โซนรากรอบ ๆ รัศมีใต้ต้น ช่วงเดือนนี้ทั้งเดือน เป็นช่วงที่ต้นอินทผลัมจะสะสมอาหาร สร้างตาดอก น้ำมีความจำเป็นต้องให้อย่างสม่ำเสมอ (อาทิตย์ละครั้ง) และ ผสมปุ๋ยอัตราส่วน 1-3-3-1 (ไนโตรเจน N ,ฟอสฟอรัส P,โพแทสเซียม K , แมกนีเซียม Mg)  หรือปุ๋ยสูตร 8-24-24 ถ้าเป็นเขตฝนมาก เช่นภาคใต้ ควรให้ปุ๋ยสูตร 0-46-60 และงดการให้น้ำ  ซึ่งจะต้องให้มาตั้งแต่เดือน ธันวาคม ก่อนหน้ามาแล้วจนถึงเดือนมกราคม

กุมภาพันธ์
            งานของเดือนมกราคม บางครั้งอาจยาวมาถึงเดือนนี้ การให้น้ำยังคงสม่ำเสมอตลอดหน้าแล้ง ครึ่งแรกของเดือน อินทผลัมจะเริ่มแทงจั้นขึ้นมาเรื่อยๆ ส่วนใหญ่ต้นตัวผู้จะทยอยแทงจั่นออกมาก่อน ต้นตัวเมียประมาณ 7 - 15 วัน การให้ปุ๋ยยังคงเน้นปุ๋ยสะสมอาหาร สูตร 8-24-24 และเพิ่ม แมกนีเซี่ยม เข้าไปด้วยเพื่อความสมบูรณ์ของช่อดอก ใส่ปุ๋ยคอกให้น้อยลง เพื่อลดไนโตรเจนในการสร้างลำต้น เมื่อช่อดอกตัวผู้แตกกาบ ควรตัดและเคาะเก็บเกษร(ฝุ่นสปอร์)ไว้ในตู้เย็น ปราศจากความชื้น เกษรตัวผู้จะมีลักษณะเป็นแป้งฝุ่นสีครีมขาว  กลิ่นหอมอ่อนๆ คล้ายดอกพิกุลเล็กๆ ดอกตัวเมียจะมีลักษณะเป็นเม็ดกลมๆ สีไข่มุก เท่าหัวไม้ขีด ช่วงครึ่งหลังของเดือนนี้ จะป็นช่วงผสมเกษรตลอดจนถึงต้นเดือนมีนาคม ทำการผสมเกษรช่วงสายๆ ความชื้นจะต่ำ ลมไม่แรง ต้องผสมหลังจากช่อดอกตัวเมียแตกกาบ ไม่เกิน 2 วัน ในระหว่างผสมเกษร ควรตัดแต่งช่อตัวเมีย เพื่อให้ผลผลิตออกมามีคุณภาพดี ผลโตใหญ่  ตรวจสอบด้วงแรด ตามซอกกาบใบ เพราะถ้ามีด้วงแรดกัดเจาะ จะโดนก้านช่อดอกเสียหาย

มีนาคม
            เดือนนี้ยังคงต้องทำงานผสมเกษรคาบเกี่ยวมาจากเดือนที่แล้วตลอดครึ่งเดือนมีนาคม ครึ่งเดือนแรกจะเป็นช่วงที่ ช่อดอกตัวผู้และช่อดอกตัวเมียส่วนใหญ่ แตกกาบมาพร้อมๆกัน เราสามารถผสมเกษรด้วยการผสมสด คือตัดช่อดอกตัวผู้มา แบ่งเป็นช่อเล็กๆ แล้วนำมาเคาะใส่ช่อตัวเมียได้เลย และ เหน็บไว้กลางช่อดอกตัวเมีย ใช้ใบมัดช่อไว้ ผึ้งแมลง จะช่วยทำการผสมต่อไป  ช่วงครึ่งหลังของเดือน  ช่อดอกตัวผู้เริ่มจะแตกกาบออกมาหมดแล้ว แต่ช่อดอกตัวเมียยังคง ทยอยแตกกาบออกมาเป็นชุดท้ายๆ การผสมเกษรในระยะนี้จะต้องใช้เกษรตัวผู้ที่เก็บไว้ในช่วงแรกมาใช้ในการผสมเกษร หรือที่เรียกว่า การผสมแห้ง โดยการนำแปรงทางที พู่กัน มาจุ่มในผงแป้งเกษรที่เก็บไว้ แล้วนำไปเคาะใส่ช่อดอกตัวเมีย  ช่อดอกที่ผสมแล้ว ก้านช่อจะเขียว และยืดยาวขึ้นเรื่อยๆ การให้น้ำยังคงสม่ำเสมอเหมือนเดิม

เมษายน
            ผลอ่อน ที่ได้รับการผสมเกษรจะพัฒนาโตขึ้นเรื่อยๆ สีเขียวเข้ม ผลที่ได้กรับการผสมไม่สมบูรณ์ จะร่วงหลุดออกไป ครึ่งหลังของเดือนจะเป็นช่วงตัดแต่งผลเล็กๆ ออก(Thinning) เพื่อให้ได้ผลที่โตใหญ่มีคุณภาพ การปลิดผลทิ้ง ต้องทำตอนที่ขนาดผลโตประมาณเม็ดถั่งลิสง ในช่อผล หรือทะลายที่สมบูรณ์ (ต้นอายุ 5 ปีขึ้นไป)จะมีก้านผลเป็นเส้นๆ ควรตัดแต่งออกให้เหลือ 35 ก้าน(เส้น) ต่อทะลาย โดยเลือกตัดก้าน เล็กๆ ผอมที่ปลายทะลายออก เหลือก้านที่โคนทะลายที่แข็งแรงไว้ ในหนึ่งก้าน ควรปลิดผลออกให้เหลือ 15-20 ผล แต่ละผลห่างกัน ประมาณ 1 นิ้ว จะดูบางตา ผลที่เหลือจะได้รับน้ำเลี้ยงสารอาหารจากต้นที่สมบูรณ์ พัฒนาการโตขึ้นอย่างรวดเร็ว การให้น้ำยังคงสม่ำเสมอเหมือนเดิม
          ครึ่งหลังของเดือนนี้ตลอดจนถึงเดือนพฤษภาคม ยังเป็นช่วงที่เหมาะสมในการแยกหน่อ จากต้นแม่ออกมาเพื่อลดการแย่งอาหารจากต้นแม่ที่กำลังให้ผลผลิต หน่อที่เหมาะสมในการแยก ควรมีอายุหน่ออย่างน้อย 1.5 ปีขึ้นไป หรือมีเส้นผ่านศูนย์กลางฐานโคน 6-8 นิ้ว มัดผูกใบของหน่อให้แน่น และตัดส่วนปลายใบทิ้ง เพื่อลดการสูญเสียน้ำจากใบ  ใช้ค้อนขนาดใหญ่ ชะแลงแบน หรือเสียมที่แหลมคม ตัดส่วนเนื้อเยื่อที่เชื่อมต่อระหว่างต้นแม่และหน่อ ต้องให้แน่ใจว่าหน่อนั้นมีรากติดมาด้วย นำหน่อมาทำความสะอาด ตัดกาบเก่า รากเก่าออก นำทั้งต้นหน่อชุบน้ำยากันเชื้อรา และ น้ำยาเร่งราก และชำไว้ในที่ร่มรำไร ให้มั่นใจว่ารากเดินดีแล้วก็นำไปลงแปลงปลูกได้ต่อไป

พฤษภาคม
           เป็นเดือนที่ดีที่สุดเพื่อตัดก้านดอกที่ไม่ผสมเกษรไม่สมบูรณ์ออก เพื่อลดการดึงสารอาหาร ไปเลี้ยงช่อโดยไร้ประโยชน์ จัดระเบียบช่อ ให้ไปในทางเดียวกันป้องกันผลเกี่ยวกันกัน มัดก้านช่อทะลายกับก้านใบให้มั่นคง เพราะช่อทะลายจะมีน้ำหนักมากขึ้นเรื่อยๆ ช่อทะลาย และก้านใบจะโอนเอนตามลมไปด้วยกัน ช่วงนี้ อาจให้ปุ๋ยอาหารธาตุรองทางใบ

มิถุนายน
            เป็นช่วงที่ผลอินทผลัมเริ่มเปลี่ยนสี จากผลอ่อนไปเป็นผลแก่จากสีเขียวเป็นสีแดงหรือสีเหลือง สีเขียวผลอ่อน เป็นช่วงพัฒนาการที่เรียกว่า Kimri Stage ช่วงพัฒนาเปลี่ยนสีแดงหรือสีเหลืองเป็นที่รู้จักกัน Khalal Stage ในช่วงเปลี่ยนสีนี้จะต้องคลุมช่อทะลายด้วยถุงตาข่ายพลาสติกตาเล็กๆ เพื่อป้องกันความเสียหายจากนก แมลง กระรอก  ถุงอาจจะทำจากวัสดุที่มีรูพรุนเช่นวัสดุผ้าใบชนิดที่มีน้ำหนักเบาหรือผ้า หรืออาจจะทำจากกระดาษกันน้ำที่มีปลายล่างเปิด วัสดุถุงที่ใช้คลุมนี้ การคลุมต้องคำนึงถึงการไหลเวียนของอาการที่ดี ป้องกันความร้อนส่วนเกินในช่อทะลาย จะทำให้ผลเน่าเสีย เป็นเชื้อราได้ง่าย
ช่วงนี้ ควรฉีดยาป้องกันเชื้อรา ที่อาจจะเกิดกับผล จำพวกราดำ แอนแทรคโนส(Anthracnose)

กรกฎาคม
             ช่วงครึ่งแรกของเดือน ผลอินทผลัมในช่อทะลายจะเริ่มสีเข้มเหลือง หรือแดงเต็มที่ในช่วง Khalal (ผลสด) ประมาณ 5% ของผลในช่อทะลายจะเริ่มสุกงอม ผลช้ำๆจากปลายผล เราควรที่จะเก็บผลเหล่านี้มาทำตลาดได้ก่อนในช่วงแรก โดยการ เขย่า ช่อทะลายให้ผลสุกร่วง  ลงมาลงสู่ภาชนะรองรับ ซึ่งอาจจะต้องเก็บทุกวัน จนกว่าผลส่วนใหญ่จะตัดออกไปทั้งช่อทะลาย  ถ้าปล่อยไว้อยู่ที่ช่อทะลาย ผลก็จะเกิดเป็นเชื้อราเน่าเสีย ช่วงครึ่งหลังของเดือน ผลสดส่วนใหญ่ 60% จะถึงกำหนดแก่จัดตัดออกมาสู่ท้องตลาด

สิงหาคม
             ช่วงต้นๆเดือนอินทผลัมประเภททานสด เช่น Barhi , KL1(แม่โจ้ 36) ส่วนใหญ่จะถูกตัดออกมาจากช่อสู่ท้องตลาด ผลที่สุกอาจจะส่งขายตามขลาดอยู่บ้าง แต่ต้องอยู่ในห้องเย็นควบคุมอุณหภูมิ หรือแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆที่เกี่ยวข้อง ถ้าต้องการจะเก็บผลสดไว้ทานได้นาน ต้องเก็บแช่แข็ง สามารถเก็บข้ามปีได้

กันยายน-ตุลาคม
            หลังจากการเก็บเกี่ยว ต้นอินทผลัมจะโทรม หลังจากที่เลี้ยงลูกมายาวนาน ต้องให้ปุ๋ยคอก และปุ๋ยสูตร 25-7-7 ผสมกัน เพื่อบำรุงราก และลำต้นให้ฟื้นขึ้นมาอย่างรวดเร็ว ช่วงนี้เป็นฤดูฝน ควรดูแลกำจัดเรื่องหญ้า วัชพืช ปกคลุมโคนต้น แมลง หนูกัดกินราก ด้วงกินยอด

พฤศจิกายน, ธันวาคม
            ฝนเริ่มน้อยลง เข้าฤดูหนาว เป็นช่วงที่ต้นอินทผลัมจะเริ่มสะสมอาหาร เปิดตาดอก ควรให้น้ำสม่ำเสมอ (อาทิตย์ละครั้ง) ให้ปุ๋ยคอก และ ช่วยด้วยปุ๋ยสูตร  8-24-24 หรือ 0-46-60 ใบของอินทผลัมจะเริ่มเปลี่ยนจากสีเขียวเข้ม เป็น สีเขียวเงินๆ นวลๆ  ตรวจสอบด้วงแรด ตามซอกกาบ ตรวจสอบด้วงงวงช้างที่กินเนื้อเยื่อภายในลำต้น โดยใช้หูแนบฟังที่ลำต้น ถ้ามีตัวอ่อนด้วงงวงช้างกัดกินอยู่ จะ ได้ยินเสียงกัดกินอยู่ชัดเจน

อ้างอิง ภาพบางภาพจากอินเตอร์เนต

การปลูกและการดูแลรักษาอินทผลัม

           อินทผลัมเป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ดีในลักษณะอากาศร้อนแห้ง แล้งยาวนาน แสงแดดยาวนานตลอดวัน อากาศถ่ายเทได้ดี จะเจริญเติบโตได้ล่าช่าถ้าอยู่ในที่ร่มรำไร จะไม่เจริญเติบโตยในที่ร่มไม่มีแสงแดด   อินทผลัมจะเจริญเติบโตได้ตั้งแต่อุณหภูมิ 7°C เป็นต้นไป โดยมีอุณหภูมิที่เหมาะสมที่สุดที่ในการเจริญเติบโตของต้นอยู่ที่ 32°C ถึง 37°C ถ้าอุณหภูมิสูงกว่า 40°C อัตราการเจริญเติบโตของอินทผลัมจะเริ่มลดลง      อินทผลัมสามารถทนต่อสภาพอากาศหนาวเย็นได้ แต่ระยะเวลาต้องไม่นานจนเกินไป ถ้ามีอุณหภูมิต่ำกว่า 3°C จะหยุดการเจริญเติบโตชั่วคราว อินทผลัมสามารถทนทานต่ออากาศแห้งแล้งได้ดีเป็นระยะเวลานาน  แต่อินทผลัมก็ต้องการน้ำในการสร้างตาดอก ในการให้ผลผลิตที่ดี จึงจำเป็นที่จะต้องให้น้ำในฤดูหนาว และ ฤดูแล้งในบ้่านเรา  ดินที่เหมาะสมคือดินร่วนปนทราย ดินที่อุดมสมบูรณ์ที่พอสมควร (โดยส่วนใหญ่ในประเทศไทยดินไม่ค่อยมีปัญหาในการปลูกอินทผลัม) มีน้ำให้ได้ในฤดูแล้งสม่ำเสมอ เพื่อคุณภาพของผลผลิตที่ดี

        อินทผลัมเป็นพืชที่ไม่สมบูรณ์เพศ โดยมีดอกตัวเมียและดอกตัวผู้แยกอยู่กันคนละต้น การปลูกอินทผลัมในแปลงจึงต้องมีทั้งต้นตัวผู้และต้นตัวเมียเพื่อการผสมเกษร ให้ติดผลได้อย่างสมบูรณ์มีคุณภาพดี อัตราส่วนต้นตัวผู้ และ ต้นตัวเมียที่เหมาะสมเพียงพอกับการผสมเกษร คือ ต้นตัวผู้ 1 ต้น ต่อ ต้นตัวเมีย 3-4 ต้น  ในทางปฎิบัติจริงจะเหมาะสมที่สุด  

การขยายพันธุ์อินทผลัม

        การขยายพันธุ์อินทผลัมสามารถทำได้ 3 วิธี คือ 

                 1. จากการเพาะเม็ด 

                 2. จากการแยกหน่อจากต้นแม่

                 3. จากเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ 

     

การขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเม็ด

         การขยายพันธุ์จากการเพาะเม็ด ปัจจุปันไม่เป็นที่นิยมใช้กันในเชิงพานิชย์เชิงฟาร์มเกษตรขนาดใหญ่เพื่อผลิตผลที่มีคุณภาพ นิยมใช้วิธีนี้สำหรับขุดล้อมต้นขายเป็นปาร์มประดับมากกว่า

ต้นกล้าจากการเพาะเม็ด

    ข้อดี    

             - ขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว ต้นทุนต่ำ เจริญเติบโตได้ดี 

    ข้อเสีย  

             - ไม่รู้เพศ ว่าเป็นเพศผู้หรือเพศเมีย อินทผลัมเป็นพืชที่ไม่สมบูรณ์เพศ การขยายพันธุ์จากการเพาะเม็ดจึงไม่สามารถ บอกได้ว่าต้นไหนเพศผู้ ต้นไหนเพศเมีย และโดยปกติอัตราส่วนต้นเพศผู้ต่อเพศเมีย อยู่ที่ประมาณ 50:50 จึงอาจจะทำให้ได้ต้นตัวผู้ที่มีมากเกินจำเป็นในสวน ต้นตัวผู้ที่เหมาะสมเพียงพอในสวนควรมีประมาณ 25% ก็เพียงพอ

              - ต้นที่เกิดขึ้นมาจะมีลักษณะทางพันธุกรรมที่แตกต่างกันไป บางต้นอาจจะโตช้า โตเร็ว ผลโต ลักษณะทางกายภาพ จะแตกต่างกันไปบ้าง เช่น ขนาดผล สีสัน รสชาติ ฝาดมาก หวานมาก หวานน้อย  จะไม่เหมือนกันทั้งหมด ควบคุมการให้ผลผลิตได้ยาก แต่ละต้นจึง ต้องตั้งชื่อเฉพาะของต้นนั้นๆ ซ้ำกันไม่ได้ 

                ดังนั้นการปลูกด้วยวิธีนี้ จึงเหมาะกับการปลูกที่ลดต้นทุน และพัฒนาสายพันธุ์ใหม่ๆขึ้นมา ใช้เวลาในการปลูกกว่าจะให้ผลผลิต ประมาณ 3 ขึ้นไป  

การขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อ 

         การขยายพันธุ์จากการแยกหน่อปลูก เป็นการขนายพันธุ์ที่นิยมใช้กันมาช้านาน  จนถึงปัจจุบัน ทั้งการขยายแปลงปลูก การค้าต้นพันธุ์ อินทผลัมเมื่อต้นอายุ 2 ปีขึ้นไปจะเริ่มสร้างหน่อ แขนงขึ้นมา รอบๆต้น มี 2 ประเภท คือหน่อดิน และ หน่ออากาศ ทั้งสองประเภทสามารถแยกขยายไปปลูกต่อได้ คล้ายๆแยกหน่อกล้วย

    ข้อดี    

             - หน่อที่แยกออกมาจะมีพันธุกรรมเหมือนต้นแม่ทุกประการ ทั้งทางกายภาพ และ พันธุกรรม (เหมือนต้นแม่ทุกประการ )

             - รู้เพศชัดเจน หน่อที่แยกมาจากต้นแม่ที่เป็นเพศอะไร หน่อก็จะเป็นเพศนั้น 

             - ผลผลิตที่ได้จะเหมือนกันทุกต้น ชื้อพันธุ์สามารถใช้ชื่อเดียวกันได้ ควบคุมคุณภาพได้ง่าย

             - ให้ผลผลิตได้เร็ว เพราะหน่อที่แยกมาเป็นต้นที่โต พอสมควร เมื่อฟื้นตัวสมบูรณ์ จะสามารถให้ผลผลิตได้เลย 

    ข้อเสีย  

             - ราคาหน่อจะสูง ต้นทุนในการปลูกจะสูงตามไปด้วย เพราะหน่อที่ออกมามีจำนวนจำกัด ไม่พอเพียงกับความต้องการ 

             - ต้องดูแลเอาใจใส่ในระยะแยกที่เพิ่งแยกหน่อมาปลูก เพราะจะเกิดเป็นเชื้อรา รากเน่าโคนเน่าได้ง่าย 

การขยายพันธุ์ด้วยเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ

         การขยายพันธุ์จากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ เป็นเทคโนโลยีสมัยใหม่ โดยใช้หน่อจากต้นแม่พันธ์ พันธุ์แท้(พันธุ์ที่เป็นที่ยอมรับเป็นสากล) มาทำการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเป็นต้นกล้าคุณภาพขึ้นมาที่เป็นทางเลือกที่แก้ปัญหาจาก การเพาะเม็ด และ การแยกหน่อ เหมาะกับการขยายพันธุ์ เชิงคุณภาพได้อย่างดียิ่ง  

กล้าพันธุ์จาการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ

ภาพจาก D.P.D. Ltd. (Date Palm Developments) http://www.date-palm.co.uk/

    ข้อดี    

             - ได้ต้นที่เกิดขึ้น พันธุกรรมจะเหมือนต้นแม่พันธุ์ทุกประการ (เหมือนการแยกหน่อ)

             - รู้เพศชัดเจน เป็นต้นเพศเมีย 100% ไม่มีการกลายพันธุ์ 
             - สายพันธุ์ที่ได้เป็นสายพันธุ์มาตรฐานสากล เป็นที่ยอมรับในระดับสากลอยู่แล้ว  

             - ผลผลิตที่ได้จะเหมือนกันทุกต้น ชื้อพันธุ์สามารถใช้ชื่อเดียวกันได้ ควบคุมคุณภาพได้ง่าย

             

    ข้อเสีย  

             - ราคายังคงสูงอยู่ในปัจจุบัน ยังไม่สามารถผลิตได้ในภูมิภาคอาเซี่ยน  

การปลูกอินทผลัม 

               การเตรียมพื้นที่ปลูกอินทผลัม ปัจจัยแรกที่ต้องคำนึงถึงคือ พื้นที่ต้องได้รับแสงแดดตลอดวัน ปลอดโปล่ง อากาศถ่ายเทได้สะดวก มีแหล่งน้ำที่สามารถให้น้ำได้ในหน้าแล้ง ระยะห่างสำหรับการปลูกอินทผลัมที่เหมาะสม ขึ้นอยู่กับ การจัดการในสวนนั้นๆ ถ้าปลูกในพื้นที่ไม่มาก เพราะอาจไม่จำเป็นต้องใช้ยานภาหนะ สิ่งอำนวยความสะดวกเข้าไป ก็อาจจะปลูกในระยะ 6x6 เมตร 6x7 เมตร แต่รัยะที่แนะนำและเหมาะสมสวยงามในการปลูกคือ ระยะ 7x7 , 7x8 , 8x8 เมตร ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมในตะละสวนนั้นๆ ถ้าปลูกในระยะที่แคบๆ จะมีผลต่อการเจริญเติบโตที่ดีบ้างเนื่องจากการได้รับแสงที่ลดน้อยลงไป ซึ่งแสงแดดมีผลอย่างมากต่อการเจริญเติบโตของต้นอินทผลัม  จึงทำให้พื้นที่ 1 ไร่สามารถปลูกได้ตั้งแต่ 25 ต้น ขึ้นไป จนถึง 40 ต้น โดยขึ้นอยู่กับระยะการปลูก ..ทั้งนี้ทั้งนั้น ผู้ปลูกควรต้องคำนึงถึง ระยะการปลูกที่เหมาะสม เพราะอินทผลัมเป็นพืชที่อายุยืนยาวมากกว่า 100 ปี เมื่อปลูกไปแล้วจะแก้ไข ปรับพื้นที่ได้ลำบาก อินทผลัมจะให้ผลผลิตเต็มที่เมื่ออายุประมาณ 5-8 ปีขึ้นไป และสามารถจะให้ผลผลิตได้เต็มที่ถึงต้นละมากกว่า 200 กิโลกรัมต่อปีขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ด้วย

             

ระยะการปลูกอินทผลัม
ภาพจาก อินเตอร์เนต

การเตรียมหลุมปลูก

                ขนาดหลุมที่ขุดเพื่อปลูกอินทผลัม บางครั้งต้องคำนึงถึงสภาพดินที่จะปลูกด้วยว่า มีแร่ธาตุ สารอาหารอุดมสมบูรณ์มากน้อยเพียงไร ถ้าสภาพดินที่เลวร้าย มีสารอาหารน้อยสังเกตุจากพื้นที่ขึ้นอยู่ข้างเคียง ความอ่อนนุ่มของพื้นดิน ควรขุดหลุมปลูกให้ลึก และกว้างพอสมควร อาจจะต้องใช้เคื่องมือช่วยขุดหลุม เช่น รถขุด รถแม๊คโครขนาดเล็ก หรือสว่าน สำหรับขุดหลุม แต่ถ้าดินอุดมสมบูรณ์ ร่วนซุยดีอยู่แล้ว ก็ไม่จำเป็นต้อง ขุดหลุมลึก หรือโตมากก็สามารถปลูกได้ด้วยเช่นกัน ขนาดหลุมที่แนะนำคือ ขนาด 80x80x80 ซม. รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอก ประมาณ 1 ถังสี  แล้วกลบด้วยดินที่ขุดขึ้นมา ทำให้เป็นเนินกระทะคว่ำ สูงจากพื้นราบปกติ ประมาณ 10 - 15 ซม.(เพื่อเมื่อปลูกไประยะหนึ่ง ดินจะยุบเสมอกับพื้นเดิมปกติ) แล้วนำต้นกล้า ลงปลูกได้เลย ให้กระปุกโคนต้นกล้า อยู่เสมอพอดีกับหน้าดิน ทำคันดินกันน้ำล้นออกจากบริเวณหลุม รอบๆต้นที่ปลูก เส้นผ่านศูนย์กลาง 80 ซม. แล้วรดน้ำให้น้ำขังรอบๆคันดินที่ทำไว้  เมื่อผ่านไป  1 เดือนให้ใส่ปุ๋ยคอกบริเวณ รอบๆอ่างดินที่ทำไว้ สิงที่สำคัญที่ทำให้ต้นเจริญเติบโตได้ดีคือแสงแดดตลอดวัน หลีกเลี่ยงการปลูกในที่ร่มรำไร ใต้ร่มไม้  ฤดูกาลที่เหมาะสมในการปลูกอินทผลัมคือช่วงต้นฤดูฝน แต่ถ้าสามารถติดตั้งระบบการให้น้ำในสวนได้ ก็สามารถที่จะปลูกอินทผลัมได้ทุกฤดูกาล 

การขุดหลุมปลูก

สว่านขุดหลุมแบบมือ

สว่านขุดหลุมแบบ ติดหางรถไถ

กลบหลุม หลังจากใส่ปุ๋ยคอก รองก้นหลุม

ทำคันดินกันน้ำ

การให้น้ำในบริเวณคันดิน

การทำอ่างดินบริเวณโคนต้นเพื่อให้ปุ๋ย ให้น้ำ

การให้น้ำ

                อินทผลัมเป็นพืชที่ต้องการน้ำพอสมควร โดยเฉพาะในฤดูแล้งในบ้านเรา เมื่อต้นอินทผลัมอายุได้ สามปีขึ้นไป จะเริ่มให้ผลผลิต เดือนธันวาคม มกราคม และจะเริ่มสร้างตาดอกภายในซอกรักแร้กาบภายในลำต้น เป็นช่วงที่จะต้องให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อย เดือนละ  3 ครั้ง  หรืออาทิตย์ละครั้ง จะทำให้ต้นอินทผลัมรวบรอมสารอาหารอย่างต่อเนื่องเพื่อสร้างตาดอกที่สมบูรณ์ หลังจากนั้นจะเข้าหน้าแล้ง และต้องให้น้ำต่อเนื่องสม่ำเสมอ ต่อเนื่องไปจนตลอดหน้าแล้ง ถึงเดือน มิถุนายน จนกว่าจะเข้าฤดูฝน ก็หยุดให้น้ำได้ หรือพิจรารณาตามความเหมาะสมจากสภาพอากาศ ไม่ควรปล่อยให้ต้นขาดน้ำยาวนานจนเกินไปนัก ในการเริ่มปลูกใหม่ ควรปลูกต้นฤดูฝน และให้น้ำสม่ำเสมอ อาทิตละ  2-3 ครั้ง  ควรเดินระบบน้ำ แบบท่อ PE ขนาด 16 - 25 mm. จากท่อเมนท์หลัก พาดไปที่โคนต้น ตามแถวที่ปลูกทุกๆต้น  แล้วติดหัวปล่อยน้ำ ที่โคนต้นอินทผลัม เมื่อถึงเวลาให้น้ำก็เปิดวาล์ว น้ำที่เมนท์หลัก จะทำห้ทุกๆต้นได้น้ำอย่างสม่ำเสมอ ต้นจะเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่อง 

เดินระบบน้ำ

การใส่ปุ๋ย

               การให้ปุ๋ยควรให้ปุ๋ยคอก เป็นหลักปีละ 4 ครั้ง หรือ 3เดือน ต่อครั้ง รอบๆโคนต้นที่ทำวงอ่างน้ำไว้ และเสริมด้วยปุ๋ยอาหารธาตุเสริมปีละ  2 ครั้ง และพรวนดิน กำจัดวัชพืช รอบๆบริเวณต้น  เมื่อต้นเริมให้ผลผลิต ในระยะติดผล ควรเสริมปุ๋ยทางใบ เพื่อบำรุงผล ขั้วเหนียว ปรับสภาพผิวของผล 

การกำจัดวัชพืช

                อินทผลัมเป็นพืชที่ต้องการแสงแดด  และอากาศปลอดโปล่งถ่ายเทสะดวกตลอดวัน ดังนั้นไม่ควรมีวัชพืชขึ้นปกคลุมต้น หรือ โคนต้นโดยเฉพาะฤดูฝน วัชพืชจะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วมาก และจะปกคลุมต้นในต้นที่ยังไม่สูง จะทำให้ต้นอินทผลัมเจริญเติบโตช้ามาก หรืออาจจะทำให้มีแมลง หนู ด้วง ในดินต่างๆ ทำรัง กัดกินโคน รากได้ จึงควรหมั่นทำความสะอาดโคนให้ปลอดโปล่ง สะอาดอยู่เสมอ 

การตัดแต่งใบ 

                การตัดแต่งก้านใบเก่าของอินทผลัม  ก้านใบเก่าที่ตัดทิ้งควรจะตัดออกให้ติดกับตัวลำต้นมากที่สุด เพราะจะทำให้ลำต้นของอินทผลัมจะโต อวบใหญ่  ถ้าตัดก้านใบสูง มากเท่าไหร่ การเจริญเติบโตของลำต้นจะลดลง ต้นเล็ก เรียวสูง เพราะน้ำเลี้ยง สารอาหารต่างๆที่ต้นนำมาใช้จะยังคงเลี้ยงก้านเก่าที่ยาวออกไปนั้นอยู่ จะสังเกตุได้ว่า ก้านเก่าที่ตัดทิ้งจะเขียวไปอีก2-5 ปีทีเดียว จึงทำให้ลำต้นเล็กกว่าต้นที่ตัดก้านถึงโคนกาบใบ ความสมบูรณ์ของต้นจะต่างกัน ซึ่งจะมีผลถึงการให้ผลผลิตด้วย 

                  การตัดใบเก่าปกติ จะตัดปีละ 1 ครั้ง ในช่วงเดือน มกราคม หรือช่วงที่ต้นอินทผลัมเริ่มแทงจั่นออกมา ตลอดจน ตัดหนาม (เงี่ยงแหม) ทิ้ง เพื่อเตรียมการผสมเกษร การตัดใบเก่า ต้องตัดเฉพาะก้านใบด้านล่างเท่านั้น ให้ก้านใบยังคงแผ่ออกไปกว้างรอบๆต้น ไม่ควรตัดก้านใบด้านข้างรอบๆต้นออก เพราะต้นจะเหลือใบน้อนเกินไปในการผสมเกษร 

การตัดก้านใบให้ชิดลำต้น และให้เหลือก้านใบบนต้นตามภาพ

ตัดก้านใบยาวเกินไป

ตัดหนามทิ้ง 

การผสมเกสร

            การผสมเกษรแบ่งออกเป็น 2 แบบหลักๆ คือ
                  1. การผสมสด..คือการนำช่อดอกตัวผู้ที่เพิ่งแตกจากกาบใหม่ ฉีกแบ่งเอาก้านเล็ก ๆ  4-8 ก้าน (ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของช่อตัวผู้) นำมาทำการเคาะใส่ช่อดอกตัวเมียโดยตรง ..แล้วสอดเหน็บไว้กลางช่อดอกตัวเมีย แล้วฉีกใบอินทผลัมมาผูกมัดที่ปลายช่อไว้ห่างปลายช่อ ประมาณ 10 ซม. เพือไม่ให้ก้านช่อตัวเมียบานออก แมลง ผึ้งจะเข้ามาหาเกษรตัวผู้ที่อยู่ภายใน แล้วช่วยผสมต่ออีกครั้ง (กรณีนี้เหมาะกับการที่มีช่อดอกตัวผู้เพียงพอ)
                 2. การผสมแห้ง..คือการนำช่อดอกตัวผู้เคาะเก็บสปอร์ผงเกษรไว้ในภาชนะที่มิดชิดป้องกันความชื้น เก็บไว้ที่อุณหภูมิ 2-7 องศา เพื่อเก็บไว้ผสม กับช่อดอกตัวเมีย ในกรณีที่มีต้นตัวผู้น้อย หรือ บางครั้งจั่นตัวเมียที่แทงหลงๆ ออกมาปลายฤดูจะไม่มีเกษรตัวผู้ผสม ใช้ แปรงทาสีใหม่ๆ ขนาด 1-2" จุ่มที่ผงเกษรที่เตรียมไว้ แล้วสลัด เคาะใส่ช่อดอกตัวเมีย ไม่จำเป็นต้องมัดปลายช่อตัวเมียครับ
*** ถ้าต้องการเพิ่มปริมาณฝุ่นสปอร์เกษร ให้ใช้แป้งมัน แป้งสาลี (ที่ละเอียดขนาดเท่าๆกับสปอร์เกษรตัวผู้) ผสมกัน อัตราส่วน 1:1 เคล้าให้เข้ากัน ก็สามารถเพิ่มปริมาณ ฝุ่น เป็นตัวนำการยึดเกาะได้ดีที่ช่อดอกต้วเมีย ผึ้ง จะช่วยนำผสมต่ออีกที

การผสมเกษร 

ต้นกล้าพันธุ์อินทผลัม

ทางสวนเรา มีต้นกล้าพันธุ์จัดจำหน่ายสำหรับเกษตรที่สนใจดังนี้

    -  ต้นกล้าจากการเพาะเม็ด ราคา 150 - 500 บาท  

    -  ต้นกล้าจากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ นำเข้าจากต่างประเทศ ราคา 1200 - 2000 บาท 

ประเภททานผลสด 

   1. KL1(แม่โจ้ 36 ) สายพันธุ์ไทย 

   2. Barhee, Barhi (บาฮี ) ราชาแห่งผลสด

   3. Mazafati(มาซาฟาติ ) ผลแดง

  

ประเภททานผลสุก(กึ่งสดกึ่งแห้ง)

   1. Khalas(คาลาส )

ประเภททานแห้ง

   1. Ajwa(อัจวา)

   2. Sahdi(ซาฮาดี) 

KL1(แม่โจ้36)
ได้ชื่อว่าเป็นสายพันธุ์ไทยประเภททานผลสด ที่พัฒนามาจากการการเพาะเม็ดและขยายพันธุ์โดยคุณศักดิ์  ลำจวน แห่งบ้านสวนโกหลัก อ.ชัยปราการ จ.เชียงใหม่

ผลลักษณะ เรียวยาวเล็กน้อย ขนาดกลาง สีแก่เหลือง ทานผลสดรสชาติ หวานกรอบ ทิ้งไว้ให้สุกงอม จะหวานนุ่ม ทานแบบผลสุกได้ ราคาจำหน่ายผลสดในปัจจุบันอยู่ที่ 300 - 800 บาท/กก. ขึ้นอยู่กับคุณภาพของผล

Barhi (บาฮี)
ได้ชื่อว่า ราชาแห่งผลสด แอ๊ปเปิลแห่งตะวันออกกลาง

มีแหล่งกำเนิดในประเทศอิรัก และนิยมปลูกกันอย่างแพร่หลายในต่างประเทศ มีวางขายมากในช่วงถือศีลอด เป็นที่นิมอย่างสูงของชาวมุสลิม  ลักษณะผล จะกลมรีเล็กน้อย ขนาดกลาง 60 - 80 ผล/กก. นิยมทานผลสด หวานกรอบ อาจมีติดฝาดเล็กน้อยในผลที่ยังไม่แก่จัด ลำต้นหนาใหญ่ แข็งแรง ให้ผลผลิตได้ถึง 250 กก/ต้น ในต้นที่สมบูรณ์แล้ว มีหน่อมาก 

ราคาจำหน่ายผลสดในปัจจุบันอยู่ที่ 400 - 800 บาท/กก.เป็นผลผลิตที่นำเข้าจากต่างประเทศ

 

  

  

ท่านที่สนใจ ศึกษาหาความรู้ ต้นกล้าพันธุ์ ผลอินทผลัม น้ำอินทผลัม
ติดต่อได้ที่ ร้าน ๑๐๐๐พฤกษา เลขที่  179/26  หมู่ 1 ต.หนองขาว อ.ท่าม่วง จ.กาญจนบุรี 71110
โทร. 0926811919 , 0924817711
Id-Line : Nu180377
Email :  Namoputaya1977@Gmail.com

ติดตามเราได้ที่  เพจ           :  อินทผลัมกาญจน์
                          Facebook  : https://www.facebook.com/anucha.boonlue